آیا می‌دانستید که تحول دیجیتال زنجیره تأمین میتواند نقش حیاتی در بهبود کارایی و کاهش هزینه‌های کسب‌وکار شما ایفا کند؟ در دنیای پررقابت امروز، فناوریهای نوین توانسته‌اند به‌طور چشمگیری فرآیندهای کسب‌وکار را بهینه کنند و بهره‌وری را افزایش دهند. با توجه به تغییرات سریع در تکنولوژی و تقاضای مشتریان، هر کسب‌وکار برای رشد و حفظ رقابت باید به سمت تحول دیجیتال حرکت کند.
در این مقاله، به بررسی روش‌ها و تکنیک‌های تحول دیجیتال زنجیره تأمین خواهیم پرداخت که می‌توانند به شما کمک کنند تا فرآیندها را ساده‌سازی کرده، هزینهها را کاهش دهید و تجربه بهتری برای مشتریان خود فراهم کنید. اگر در این مسیر به مشاوره و راهنمایی نیاز دارید، مشاوره تحول دیجیتال میتواند به شما کمک کند تا استراتژی‌های مناسبی برای پیاده‌سازی این تغییرات در کسب‌وکار خود پیدا کنید.
با ما همراه باشید تا بیشتر با چالش‌ها و فرصت‌های تحول دیجیتال زنجیره تأمین آشنا شوید و گام‌های اساسی برای پیاده‌سازی این تغییرات در کسب‌وکار خود را بردارید.
تحول دیجیتال چیست؟
تحول دیجیتال به‌معنی استفاده از فناوریهای نوین برای بهبود و بهینهسازی فرآیندها، مدل‌های کسب‌وکار، و نحوه تعامل سازمانها با مشتریان و شرکا است. این تغییرات در واقع یک انقلاب دیجیتال است که به کسبوکارها کمک می‌کند تا با استفاده از ابزارها و راهکارهای تکنولوژیکی، به بهبود عملکرد، کاهش هزینهها و افزایش سرعت پاسخگویی به نیازهای بازار بپردازند.
در زنجیره تأمین، تحول دیجیتال میتواند شامل استفاده از نرم‌افزارهای هوش تجاری، مشاوره و اجرا هوش تجاری، دادهکاوی، فناوریهای ابری، و حتی اتوماسیون و رباتیک باشد که به‌طور چشمگیری فرآیندها را ساده و کارآمد میکنند. این تغییرات نه‌تنها بهره‌وری را افزایش می‌دهند بلکه باعث بهبود تجربه مشتریان و رقابت‌پذیری سازمانها می‌شوند.
اگر به‌طور دقیق‌تر می‌خواهید بدانید که تحول دیجیتال به چه معناست و چگونه میتواند کسب‌وکار شما را متحول کند، پیشنهاد می‌کنیم مقاله‌ی “تحول دیجیتال چیست” را در مجله میراکام مطالعه کنید. این مقاله به‌طور مفصل به بررسی تمام جوانب تحول دیجیتال پرداخته و به شما کمک خواهد کرد تا درک بهتری از مفاهیم و فرآیندهای آن پیدا کنید.
تحول دیجیتال زنجیره تأمین چیست؟
تحول دیجیتال زنجیره تأمین به معنای استفاده از فناوری‌ها و ابزارهای دیجیتال برای بهبود کارایی و بهینهسازی کل سیستم زنجیره تأمین است. هدف از مدیریت زنجیره تأمین (SCM) این است که تمامی فرآیندها، از تأمین مواد اولیه تا توزیع محصولات نهایی به مشتریان، به‌طور کارآمد و مؤثر انجام شوند. برای دستیابی به این هدف، شرکت‌ها باید از مدل‌های قدیمی و خطی زنجیره تأمین فاصله بگیرند و به‌جای آن، یک رویکرد شبکه‌ای و یکپارچه را اتخاذ کنند.
در دنیای تحول دیجیتال، تولیدکنندگان می‌توانند در هر مرحله از زنجیره تأمین، از برنامهریزی تقاضا و مدیریت موجودی گرفته تا انبارداری، حمل‌ونقل، لجستیک و تأمین کالا، اطلاعات را جمعآوری و تحلیل کنند. این کار به آن‌ها کمک می‌کند تا دید کامل و به‌روزی از وضعیت موجود داشته باشند و بتوانند تصمیمات بهتری بگیرند. به‌عنوان مثال، آن‌ها می‌توانند با استفاده از این دادهها، پیش‌بینی‌های دقیقتری از تقاضا داشته باشند و منابع را به‌طور بهینه تخصیص دهند.
برای بهرهبرداری کامل از این فناوری‌ها، شرکت‌ها باید اطمینان حاصل کنند که کارکنانشان توانایی استفاده از سیستمهای دیجیتال جدید را دارند. این امر ممکن است به جذب افراد با مهارت‌های دیجیتال جدید یا آموزش و ارتقای مهارت‌های اعضای تیم فعلی نیاز داشته باشد.
این تغییرات نه‌تنها باعث افزایش کارایی در تمامی مراحل زنجیره تأمین می‌شود، بلکه میتواند به‌طور چشمگیری رقابت‌پذیری سازمانها را بالا ببرد.
اهداف تحول دیجیتال در زنجیره تأمین
تحول دیجیتال زنجیره تأمین میتواند اهداف مختلفی داشته باشد که در نهایت به بهبود عملکرد کلی کسب‌وکار کمک می‌کند. این اهداف می‌توانند شامل بهینهسازی فرآیندها، کاهش هزینهها، و بهبود تجربه مشتریان باشند. در ادامه، مهم‌ترین اهداف تحول دیجیتال زنجیره تأمین را بررسی می‌کنیم:
۱. بهینهسازی فرآیندها:
یکی از اصلی‌ترین اهداف تحول دیجیتال، تحلیل و بهبود فرآیندها در زنجیره تأمین است. این شامل خودکارسازی فرآیندهای دستی و ترکیب برخی از مراحل کاری می‌شود. به‌واسطه استفاده از فناوریهای جدید، کسبوکارها می‌توانند فرآیندها را به‌طور مؤثرتر و سریع‌تر انجام دهند، از اشتباهات انسانی جلوگیری کنند و کارایی را افزایش دهند.
۲. کاهش هزینهها:
با استفاده از ابزارهای دیجیتال، سازمانها می‌توانند هزینهها را به‌شکل چشمگیری کاهش دهند. یکی از روش‌ها برای کاهش هزینهها، بهبود کارایی و کاهش زمان‌های تأخیر است. با اتوماسیون و تجزیه و تحلیل دادهها، شرکت‌ها می‌توانند تصمیمات بهتری بگیرند و از منابع بهینه استفاده کنند، که این امر در نهایت منجر به کاهش هزینهها می‌شود.
۳. بهبود تجربه مشتری:
تحول دیجیتال به کسبوکارها این امکان را می‌دهد که تجربه مشتری را به‌طور قابل توجهی بهبود دهند. این تغییرات شامل افزایش دقت و سرعت تحویل، بهبود پیشبینی تقاضا و مدیریت موجودی‌ها، و تسهیل ارتباطات بین مشتریان و تأمین‌کنندگان است. با استفاده از داده‌های دقیق و آنالیزهای پیشرفته، سازمانها می‌توانند تجربه‌ای به مراتب بهتر و شخصی‌سازی‌شده برای مشتریان خود فراهم کنند.
۴. افزایش شفافیت و همکاری:
یکی از اهداف کلیدی تحول دیجیتال زنجیره تأمین، افزایش شفافیت است. با استفاده از فناوریهای دیجیتال، تمامی ذینفعان می‌توانند محصولات، دارایی‌ها، موجودی‌ها و منابع را در سراسر زنجیره تأمین به‌صورت زنده و دقیق ردیابی کنند. این شفافیت باعث افزایش همکاری میان تأمین‌کنندگان، توزیع‌کنندگان، تولیدکنندگان و خرده‌فروشان می‌شود و در نتیجه باعث کاهش خطاها و بهبود پاسخگویی به نیازهای بازار می‌گردد.
چگونه برای تحول دیجیتال زنجیره تأمین برنامهریزی کنیم؟
تحول دیجیتال زنجیره تأمین نیازمند یک نقشهراه چندساله است که تمامی جنبه‌های فیزیکی و فناوریهای مربوطه را در بر گیرد. این نقشهراه باید شامل زیرساخت‌های فیزیکی مانند انبارها و کارخانه‌ها، ابزارها و فناوریهای دیجیتال از جمله نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین (SCM)، اینترنت اشیاء (IoT)، دادهکاوی و تحلیل‌ها، فرآیندها و مهارت‌های نیروی انسانی باشد.
مراحل زیر میتواند به شما کمک کند تا برنامه‌ای موثر برای تحول دیجیتال زنجیره تأمین خود تدوین کنید:
۱. ایجاد یک برنامه بر اساس اهداف کسب‌وکار:
در ابتدای هر برنامه تحول دیجیتال، باید یک چشم‌انداز روشن مطابق با اهداف سازمانی تعیین شود. این برنامه باید شامل یک فهرست از منابع موجود مانند کارکنان، املاک، ماشین‌آلات و همچنین ارزیابی نحوه جمعآوری و تحلیل دادهها و ارزیابی مهارت‌های تیم باشد.
برنامه باید عوامل خارجی مانند روندهای بازار، پیش‌بینی‌های اقتصادی جهانی و تغییرات در چشم‌انداز رقابتی را نیز مدنظر قرار دهد. در این مرحله همچنین باید اهداف کوتاه‌مدت (Quick Wins) را شناسایی کرد تا نشان دهنده پیشرفت و حمایت مدیران اجرایی باشد.
۲. ارزیابی سیستمهای موجود:
قبل از ساختن سیستمهای جدید، باید سیستمهای موجود خود را بررسی کنید. اگر در زنجیره تأمین شما کمبودهایی وجود دارد، باید مشخص کنید که کدام مراحل یا فرآیندها قابل بهبود هستند. نرم‌افزارهای ابری SCM معمولاً دارای بهترین شیوه‌های فرآیندی هستند که به‌طور مداوم بر اساس بازخورد مشتریان به‌روز می‌شوند. بنابراین، ممکن است بهتر باشد که از این شیوه‌ها استفاده کنید تا تلاش کنید سیستمهای قدیمی و گاهی معیوب خود را به‌روزرسانی کنید.
۳. حمایت ذینفعان کلیدی:
برای موفقیت در تحول دیجیتال، حمایت از ذینفعان کلیدی بسیار مهم است. این ذینفعان شامل مدیران زنجیره تأمین، مدیران انبار، برنامه‌ریزان لجستیک، مدیران IT و رهبران اجرایی می‌شوند. از همان ابتدا باید این افراد در فرآیند تحول مشارکت داشته باشند تا از تخصص آن‌ها بهرهبرداری شود و برنامه از حمایت آن‌ها برخوردار باشد. حمایت اجرایی، به‌ویژه از CEO، در این مسیر بسیار حیاتی است.
۴. یکپارچهسازی دادهها برای مشاهده زنجیره تأمین:
داده‌های پراکنده و جداسازی‌شده موجب می‌شود که سازمانها نتوانند دید جامعی از وضعیت زنجیره تأمین خود داشته باشند. به همین دلیل، استفاده از یکپارچهسازی دادهها و سیستم‌ها که بر روی جدیدترین زیرساخت‌های ابری اجرا می‌شود، بسیار حیاتی است. این خدمات به سازمانها این امکان را می‌دهند که به‌صورت لحظه‌ای وضعیت موجودی‌ها، مدیریت انبار، پیشبینی تقاضا و فرآیندهای لجستیکی خود را رصد کنند.
۵. اتوماسیون فرآیندهای روتین:
یکی از اهداف اصلی تحول دیجیتال، استفاده از فناوری برای انجام فرآیندهای زنجیره تأمین با کمترین یا بدون دخالت انسان است. فرآیندهایی مانند پرداخت فاکتورها، برنامهریزی مسیرها، تولید گزارش‌های مدیریتی و انجام سفارش‌ها می‌توانند به‌طور خودکار انجام شوند. اتوماسیون پیشرفته با استفاده از نرم‌افزارهای تحلیل داده به مدیران زنجیره تأمین این امکان را می‌دهد تا الگوهایی را شناسایی کنند که نشان‌دهنده کمبود مواد اصلی یا تاخیرهای حمل‌ونقل است.
۶. استفاده از تحلیل‌های مبتنی بر هوش مصنوعی (AI) و یادگیری ماشین (ML):
بسیاری از تولیدکنندگان به‌طور فزاینده‌ای از هوش مصنوعی و یادگیری ماشین برای بهبود پیش‌بینی‌ها و شناسایی الگوهایی که امکان پیشبینی اختلالات زنجیره تأمین را فراهم می‌آورد، استفاده میکنند. برای مثال، ابزارهای پیشبینی تقاضا که مبتنی بر هوش مصنوعی هستند، به سازمانها کمک میکنند تا سطح موجودی خود را به‌طور بهینه تنظیم کرده و از وقوع کسری موجودی جلوگیری کنند.
این فرآیندها بخشی از هوشمند سازی کسب و کار است که به کسبوکارها کمک می‌کند تا تصمیمات هوشمندانه‌تری بر اساس داده‌های واقعی و تحلیلی بگیرند.
بیشتر بخوانید: کاربرد هوش مصنوعی در صنعت: چگونه AI آینده تولید را متحول می‌کند؟
۷. آموزش تیمها بر استفاده از فناوریهای جدید:
مدیریت مؤثر زنجیره تأمین تنها به فناوریهای جدید نیاز ندارد، بلکه به افرادی با مهارت‌های دیجیتال نیز نیاز دارد. این مهارت‌ها شامل تسلط به نرم‌افزارهای مدیریت زنجیره تأمین، تجزیه و تحلیل دادهها، و فناوریهای نوین مانند اینترنت اشیاء (IoT) و واقعیت افزوده و مجازی هستند. سازمانها باید آموزش مستمر در زمینه فناوریهای زنجیره تأمین را در اولویت قرار دهند و آن را در قالب‌های مختلف آموزشی ارائه دهند.
چالش‌ها و فرصت‌ها در تحول دیجیتال زنجیره تأمین
با پیشرفت فناوریهای دیجیتال، سازمانها در زنجیره تأمین با چالش‌ها و فرصت‌های جدیدی مواجه می‌شوند. این تغییرات می‌توانند تاثیرات چشمگیری بر کارایی، هزینهها و تجربه مشتریان داشته باشند. در این بخش، به بررسی مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌هایی که تحول دیجیتال در زنجیره تأمین به همراه دارد، خواهیم پرداخت.
– چالش‌ها:
- هم‌راستایی فناوریهای جدید با سیستمهای موجود: بسیاری از سازمانها هنوز از سیستمهای قدیمی استفاده میکنند که ممکن است با فناوریهای نوین هماهنگ نباشند.
- مقاومت در برابر تغییرات: پذیرش تغییرات عمده در ساختار و فرآیندهای سازمانی میتواند با مقاومت از سوی کارکنان و مدیران روبه‌رو شود.
- هزینه‌های اولیه و نیاز به سرمایه‌گذاری: تحول دیجیتال نیاز به سرمایه‌گذاری اولیه قابل توجهی دارد که ممکن است برای برخی سازمانها چالش‌برانگیز باشد.
– فرصت‌ها:
- افزایش کارایی و بهره‌وری: فناوریهای نوین می‌توانند فرآیندهای پیچیده را به‌طور خودکار انجام دهند و بهره‌وری را افزایش دهند.
- افزایش رقابت‌پذیری: با استفاده از دادهها و تحلیل‌های دقیق، سازمانها می‌توانند تصمیمات هوشمندانه‌تری بگیرند و به رقابت‌پذیری خود افزوده کنند.
- بهبود تجربه مشتریان: فناوری‌ها مانند پیشبینی تقاضا و مدیریت موجودی می‌توانند خدمات بهتری به مشتریان ارائه دهند و روابط بهتری با آن‌ها برقرار کنند.
مثال‌های واقعی از تحول دیجیتال زنجیره تأمین
در دنیای امروز، بسیاری از کسبوکارها با پیاده‌سازی موفق تحول دیجیتال در زنجیره تأمین، توانسته‌اند عملکرد خود را به‌طور چشمگیری بهبود دهند. در ادامه چند نمونه از این کسبوکارها آورده شده است:
۱. وال‌مارت (Walmart):
وال‌مارت یکی از پیشگامان استفاده از فناوریهای دیجیتال در زنجیره تأمین است. این شرکت از اینترنت اشیاء (IoT) و دادهکاوی برای رصد موجودی‌ها و پیشبینی تقاضا استفاده می‌کند. این فناوری‌ها به وال‌مارت این امکان را می‌دهند که موجودی‌های خود را به‌طور دقیق‌تر مدیریت کرده و در برابر تغییرات بازار سریع‌تر واکنش نشان دهد.
۲. آمازون (Amazon):
آمازون نیز با استفاده از اتوماسیون و رباتیک در انبارها و استفاده از هوش مصنوعی برای پیشبینی تقاضا و مدیریت لجستیک، توانسته است فرآیندهای خود را به‌طور چشمگیری بهینه کند. این تغییرات نه‌تنها به کاهش هزینهها کمک کرده بلکه تجربه مشتریان را بهبود بخشیده است.
۳. دِل (Dell):
شرکت دل با استفاده از فناوریهای ابری و یکپارچهسازی دادهها و سیستم‌ها، توانسته است فرآیندهای تولید و توزیع خود را بهبود بخشد. این شرکت از سیستمهای پیشرفته مدیریت زنجیره تأمین برای کاهش زمان تحویل و بهبود هماهنگی میان تأمین‌کنندگان و مشتریان استفاده می‌کند.
این مثال‌ها نشان می‌دهند که چگونه پیاده‌سازی تحول دیجیتال در زنجیره تأمین میتواند به کسبوکارها کمک کند تا نه تنها کارایی خود را افزایش دهند بلکه تجربه مشتریان را به‌طور چشمگیری بهبود بخشند و در رقابت‌های بازار پیشرو باشند.
نتیجه‌گیری
تحول دیجیتال زنجیره تأمین باعث بهبود کارایی، کاهش هزینهها و ارتقای تجربه مشتریان می‌شود. فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء و تحلیل دادهها، سازمانها را قادر می‌سازند تا تصمیمات بهتری بگیرند و عملکرد خود را بهینه کنند. با این حال، برای موفقیت در این مسیر، نیاز به برنامهریزی دقیق و آموزش تیمها وجود دارد.
آینده تحول دیجیتال در زنجیره تأمین روشن است و سازمانها باید برای دستیابی به مزایای کامل این تغییرات، هوش مصنوعی را در خدمات خود پیاده‌سازی کنند. برای راه‌اندازی هوش مصنوعی و استفاده از خدمات هوشمند در کسب‌وکار خود، پیشنهاد می‌کنیم از مدرسه تحول دیجیتال میراکام کمک بگیرید. با مشاوره و آموزش‌های تخصصی این مدرسه، می‌توانید به سرعت فرآیندهای خود را هوشمند کنید و در دنیای رقابتی امروز پیشرو باشید.
سوالات متداول
۱. تحول دیجیتال زنجیره تأمین چیست؟
تحول دیجیتال زنجیره تأمین به استفاده از فناوریهای نوین مانند هوش مصنوعی، اینترنت اشیاء، دادهکاوی و سیستمهای ابری برای بهبود کارایی، کاهش هزینهها و بهینهسازی فرآیندها در سراسر زنجیره تأمین اشاره دارد. این تحول میتواند به کسبوکارها کمک کند تا از دادهها برای تصمیمگیریهای بهتر استفاده کنند و سرعت و دقت عملیات را افزایش دهند.
۲. چرا تحول دیجیتال برای زنجیره تأمین ضروری است؟
تحول دیجیتال برای زنجیره تأمین ضروری است زیرا با افزایش پیچیدگی‌ها و تغییرات سریع در بازار، کسبوکارها نیاز دارند که از فناوریهای پیشرفته برای بهبود عملکرد و هماهنگی بین تأمین‌کنندگان و مشتریان استفاده کنند. این تغییرات کمک می‌کند تا سازمانها بتوانند در زمان واقعی دادهها را رصد کرده و به سرعت به اختلالات واکنش نشان دهند.
۳. چه فناوریهایی برای تحول دیجیتال زنجیره تأمین ضروری هستند؟
برخی از فناوریهای کلیدی برای تحول دیجیتال زنجیره تأمین شامل هوش مصنوعی (AI)، یادگیری ماشین (ML)، اینترنت اشیاء (IoT)، تحلیل دادهها، فناوریهای ابری و اتوماسیون هستند. این ابزارها به سازمانها کمک میکنند تا دادهها را در زمان واقعی جمعآوری و تحلیل کنند، تصمیمات دقیقتری بگیرند و از پیشبینی تقاضا بهرهبرداری کنند.
۴. چگونه میتوانم برای تحول دیجیتال زنجیره تأمین برنامهریزی کنم؟
برای برنامهریزی تحول دیجیتال زنجیره تأمین، ابتدا باید اهداف سازمانی خود را مشخص کنید، سیستمهای موجود را ارزیابی کرده و نیازهای جدید فناوری را شناسایی کنید. سپس باید دادهها را یکپارچهسازی کرده، فرآیندها را اتوماسیون کرده و تیمها را برای استفاده از فناوریهای جدید آموزش دهید. یک نقشهراه چندساله با حمایت مدیران ارشد برای این تغییرات ضروری است.
منبع:
https://www.oracle.com/industrial-manufacturing/supply-chain-digital-transformation
